GARAI BATEKO MERKATUA.
1272an sortutako udalerri eder honetako bizilagunek bertako produktuak Erdi Aroan nola trukatzen zituzten antzezten dute 1998. urtetik. Eta hori guztia udaren amaieran egiten dute, uzten bilketa sasoian.
Artziniegako kale guztiak apaintzen dituzte ditu bost mende atzerago joateko. Zaldunak, dontzeilak, aztiak, legenardunak, juglareak, titiriteroak, saltinbankiak, belatz zaintzaileak, motzaileak, bufoiak, perkusionistak, malabaristak, trobalariak, nobleak, merkatariak, artisauak, elizgizonak, erromesak, eskaleak eta beste hainbeste biltzen dira gure kaleetan. Gainera, artisautza eta gastronomiako 60 bat erakustoki daude, bertara hurbiltzen direnak ezinbestean Erdi Arora hegaz eramaten dituztenak.
ARTZINIEGAKO JAI HERRIKOIAK
10 jaiegun irailaren 8aren inguruan; bertan, koadrilak, taldeak eta elkarteak buru-belarri aritzen dira askotariko jarduerak antolatzen, oro har herri-batzorde batek koordinatzen dituenak.
Lehiaketa gastronomikoak, lasterketak eta bazkari herrikoiak, txapelketak, jarduerak, programa osatzen dute, hauen berezitasun edo kuriositateagatik hurrengoak azaltzen ditugu: eta horien espezialitateak edo jakin-minak honako hauek dira:
- Bonbonako Munduko Lasterketa
1993. urtean, Goma Bi koadrilak Bonbonen Munduko Lasterketaren lehen edizioa antolatu zuen, bonbona baten pisua partekatuz Goienkaleko zoru harriztatua korritzen duten binakako lehiaketa.
Jende ugari biltzen da jaietako lehen larunbat arratsaldean kalearen bi aldeetako espaloietan bikoteak pasatzen ikusteko, 2007. urtean Garrafoiko Lasterketan haurrak batu zitzaizkien.
- Arteko Landako Bazkaria eta Jaitsiera
Bigarren larunbatean, fokua Artziniegako familiak eta kuadrillak bazkaltzeko elkartzen diren Arteko Landara eramaten da.
Arratsaldean, taldeak fanfarrea baten doinuan nahasten dira, eta, horren ostean, herrira jaisten gara, kantuan eta dantzan.
Etxeetara iristen denean ura eskatzen da, “Ura” oihukatuz, eta leiho eta balkoietatik ur ontziak eta kazolak botatzen dira fanfarrearen kalejiran, Hirigune Historikoari bira eman ondoren amaitzen dena.
Artziniegak 1991ko urtegia ez zuenekoa da tradizio hori, eta udan une jakin batzuetan baino ez zegoen urik. Hori dela eta, ura kuboetan eta palanganetan gordetzen zen, egun osoan erabiltzeko, nahiz eta egun horretan leihotik bota.
Eguna osatzeko, pilota partidak izaten dira frontoian kalejira amaitu ondoren.
- Artzikirol, Artziniegako kirolaren Txapelketa ere egiten da.
Alde Zaharreko jaiak:
- Corpusa: Corpus asteko larunbata
- Jasokundea: abuztuak 14.
Herrietako jaiak:
- Campijo: ekainak 24, San Joan
- Mendieta: abenduak 21, San Tomas (ez da ospatzen)
- Erretes Tudela: uztailak 22, Madalena
- Gordeliz: ekainak 13, San Antonio
- Santa Koloma: abuztuak 30, San Emeterio (ez da ospatzen)
- Soxoguti: abenduak 13, Santa Luzia