Artziniegako Erdi Aroko iragana arkitekturan eta ondare-aberastasunean islatzen da. Dorreak nabarmentzen dira, eta horietatik hiru bisita ditzakezu: Ortiz de Molinillo eta Velascorena, Soxogutirena eta Mendietarena, Artziniegako herrigunea inguratzen duen natura-ingurunetik egindako familia-pasealeku batetik.

Kontsultatu ibilbidea Dorreen erakusketaren azpian.

	Ortiz de Molinillo y Velasco Dorrea XVI. mendea Jauregikoa gerrakoa baino gehiago, hiribilduko harresiz kanpo eraikia, sarbide nagusietako baten ondoan. .
	Bengoa Dorretxea XVI. mendea Erdi Aroko hiri-dorreetako osagai tipiko batzuk kontserbatzen ditu, baina, adituen arabera, bizitegi- jauregi gisa erabili zen dorre gisa baino.
	Monteano Orive Salazar Dorrea XV. mendea Dorretik ezer gutxi geratzen da XVII. mendean Moja Agustindarren Komentu bihurtu zenetik.
	Barratagurengo Dorretxea XVI. mendea Bizkaiko kostalderako bidea kontrolatzen ari da, eta gezileiho batzuk gordetzen ditu.
	Mendietako Dorrea XV. mendea Garitoiak eta tronerak nabarmentzen dira.
	Santa Kolomako Dorretxea XVII. mendea Barroko estiloko landa-jauregi bihurtua.
	Soxogutiko Dorrea XVI. mendea Cámara Orive-Salazar familiak eraikia, defentsarako dorre bertikalaren adibide ona da.
	Erretes Tuterako Villota Dorrea XIX. mendea Gaur egungo eraikina 1805ean eraiki zuten, ziurrenik XVI. mendeko dorre zahar baten gainean.

IBILBIDEA ARTZINIEGAKO DORREETATIK

Hiriko Atea abiapuntu hartuta, Hirigune Historikoa zeharkatuko dugu. Garai batean, Gaztelako Erresumatik etorritako merkantziak Bizkaiko portuetarantz zihoazen kaletik.

Hiribildua atzean utzita, ibairantz jaitsi, eta Lastrako Zubia zeharkatu. Hortik aurrera, mendigunean sartuko gara, dagoen pistari jarraituz.

Pista horrek berak Soxogutiko Dorreraino eramango gaitu. Dorre hori Cámara Orive-Salazar familiak eraiki zuen, eta gogor babesten duen dorre bertikalaren adibide ona da.

Bideari jarraituz, eskuinetara, Soxogutiko elizara eta aurrealdeko hilerrira jaitsi. Jaitsierarekin jarraituz eta errepidea gurutzatuz, ibaira eta errota zaharrera iritsiko gara. Errota ondo kontserbatuta dago, baina ez da erabiltzen.

Markatutako ibilbideari jarraituz, Artziniegako kirol-eremura iritsiko gara, Barcenara, eta handik berriz ere Hirigune Historikora igoko gara, Hiriko Ateara, aparkalekua frontoiaren ondotik gurutzatuz, kantoi batek Aretxaga auzora eramango gaitu. Auzoa zeharkatu, eta Zabaia Garairaino iritsiko gara. Aurrez aurre daukagu bidea, zuhaitzez inguratua. Erreka txiki bat dauka, eta bidea jarraituz Mendieta auzoraino iritsiko gara.

Eskuinerantz abiatu, eta XV. mendeko Mendietako Dorrea miretsiko dugu. Dorre horretatik garitoiak eta kanoi-zuloak nabarmentzen dira.

Errepidea hartu, eta Artziniegako hirigune historikoaren ikuspegi panoramiko batera iritsiko gara, Soxogutiko Dorrea eta Gorobel mendilerroa atzean dituela.

Mendietako dorrearen kontrako norabidean goaz aurrera, eta herria eta atzeko mendiak ahaztu gabe, Arteko Santutegira eta Landara iritsiko gara. 1498ko santutegiak erretaula gotiko zoragarria du, eraikinaren estilo berekoa. Lorategietan Artea zuhaitza dago, 500 urtetik gorakoa.

Landan mahaiak, kulunkak, komunak eta iturria daude.

Errepidetik behera, frontoia, jolas-kasino zaharra eta udaletxea ezkerretara utzita, Hirigune Historikora itzuliko gara, eta Beratza Aldapatik Ortiz de Molinillo Dorrera igoko gara. Dorre hori, belikoa baino jauregitsuagoa da, eta hiribilduaren harresiz kanpo eraiki zen, sarbide nagusietako baten ondoan.

Eraikina inguratuz eta Dorreko Aldapatik jaitsiz, armarri handi bat ikusiko dugu dorrearen ondoko jauregi barrokoaren fatxadaren gainean, Arabako armarririk handiena. Datu bakarra, Artziniega oro har, izan liteke armarri gehien dituen euskal udalerria, hirurogei baino gehiago.

Ibilbidearen tracka: https://es.wikiloc.com/rutas-a-pie/artziniegako-hiru-dorre-tres-torres-de-artziniega-125518258